Hyperventilatie en buikademhaling

Mensen met hyperventilatieklachten, tegenwoordig ‘disfunctioneel ademen’ genoemd, komen vaak bij een fysiotherapeut terecht. Meestal word je daar geleerd om met je buik te gaan ademen. Ik (Cees Roggeband) werk als psychosomatisch fysiotherapeut en ademtherapeut (Methode Van Dixhoorn) met mensen met ademklachten. Het blijkt dat bij veel mensen met hyperventilatieklachten het sturen van de ademhaling naar de buik averechts werkt. Het letten op en sturen van je ademhaling kan juist meer het gevoel van hoge en snelle ademhaling geven. Hoe zit dat?

Hoe ontstaat hyperventilatie of disfunctioneel ademen? Ademhaling wordt geregeld vanuit je ademcentrum in je hersenen. Dit verloopt automatisch, dat wil zeggen dat je niet over je adem hoeft na te denken. Maar er kan een verstoring van de normale ademhaling ontstaan. Een ziekte, zoals longontsteking of corona, kan ervoor zorgen dat ademhaling ontregelt. Je kunt dan bijvoorbeeld hoger of sneller gaan ademen. Van een buikademhaling is dan geen sprake meer. Op dat moment is deze ademhaling passend voor de situatie. Een probleem kan ontstaan als de veranderde manier van ademen aanwezig blijft nadat je genezen bent. Dit kan dan leiden tot klachten zoals kortademigheid, drukgevoel op de borst, vermoeidheidsklachten, maar ook duizeligheid, wazig zien, hartkloppingen en zelfs slaap- en concentratieproblemen. Hyperventilatie kan ook ontstaan bij heftige pijnklachten of chronische mentale overbelasting, zoals bij overspannenheid, burn-out, angst- en paniekklachten. Ademklachten zijn in zo’n geval het gevolg van overmatige stress.

Bij hyperventilatie zijn adem- en ontspanningsoefeningen een goede manier om invloed te krijgen op je lichamelijke klachten. Als er sprake is van mentale spanning dan past daarbij dat de ademhaling hoog en snel is. Wanneer dan gevraagd wordt ‘traag en in de buik te ademen’ dan geeft dat stress en kun je er paniekerig van worden. Je bent dan geholpen met oefeningen die niet zo direct op het ademen zijn gericht. Met onze Methode van Dixhoorn boeken we daarin veel succes.